Pyton plamisty Antaresia maculosa
ang. Spotted Python (znany również jako Eastern Childreni Python lub Small-Blotched Python)
Występowanie
Północno-wschodnie wybrzeże Australii, od Półwyspu Cape York do północno-wschodniej Nowej Południowej Walii. Występuje także na wyspach niedaleko brzegu Queensland.
Środowisko
Dosyć zróżnicowane. Najliczniej występuje na górzystych, skalnych terenach nie porośniętych drzewami, gdzie zamieszkuje jaskinie i żywi się m.in. nietoperzami.
Wygląd
Antaresia maculosa należy do najmniejszych pytonów świata. Osiaga zwykle około 100 cm długości, choć zdarzają się osobniki mające 150 cm. Jak na dusiciela pyton plamisty jest dosyć smukły, ale jednocześnie silny i muskularny. Ubarwiony jest w odcieniach brązu, na jaśniejszym tle posiada wyraźne, bardzo ciemne plamy. Plamy te mogą się różnić kształtem i wielkością zależnie od odmiany regionalnej. Mogą też łączyć się w nieregularne zygzaki na grzbiecie lub w linię po bokach ciała. Brzuch jest biały lub kremowy, bez wzoru.
Długość młodego osobnika 30 cm
Długość dorosłego osobnika 90-130 cm
Grubość ciała ok. 3 cm średnicy
Masa ciała 500-800 g
Terrarium
Zróżnicowane środowisko, w którym występują w naturze, sprawia, że pytony plamiste potrafią funkcjonować w różnych warunkach w terrarium i dobrze znoszą wszelkie błędy właściciela. W związku z tym świetnie nadają się dla początkujących terrarystów.
Optymalna temperatura dla tego gatunku to 27-29ºC przez całą dobę. Do oświetlenia wystarczy światło dzienne, jednak w przypadku, gdy terrarium ustawione jest w zbyt ciemnym kącie pomieszczenia, warto je doświetlać przez 14 godzin na dobę.
Pytony karłowate to węże głównie naziemne, więc optymalne terrarium dla nich będzie miało charakter horyzontalny (poziomy). Nadają się także do pomieszczeń typu „rack”, czyli systemu szufladkowego.
Jako podłoże najlepiej sprawdza się mech, choć można użyć każdej uniwersalnej ściółki (włókno kokosowe, trociny, kora, torf, a także ręczniki papierowe czy szary papier pakowy). Oczywiście wykluczamy piasek (ze względu na możliwość podrażnień i zatkania przewodu pokarmowego) oraz trociny sosnowe i cedrowe (mogą podrażniać błony śluzowe). Niezbędny jest niewywrotny basen, na tyle duży, żeby wąż w razie potrzeby mógł się cały zanurzyć.
Koniecznością są także kryjówki, ponieważ pytony karłowate większość dnia (zwłaszcza latem) będą spędzać w ukryciu. Kryjówka, w której wąż będzie się czuł bezpiecznie, jest ciasna, ciężka i nieruchoma. Najlepiej zapewnić co najmniej dwie takie kryjówki, w miejscach o różnych temperaturach, aby wąż miał możliwość wyboru.
Wystrój terrarium można ewentualnie uzupełnić półkami, gałęziami czy skałkami, ponieważ niektóre osobniki lubią się wspinać. Nie jest to jednak konieczne.
Antarezje można trzymać w parach lub grupach jednopłciowych bądź mieszanych. Przy łączeniu dorosłych samców należy zwrócić uwagę na ich ewentualne wrogie zachowanie i w razie utrzymujących się „przepychanek” rozdzielić do osobnych pojemników. Absolutną koniecznością jest karmienie każdego osobnika oddzielnie, ze względu na ich żarłoczność i ryzyko przypadkowego ataku jednego na drugiego.
Minimalne wymiary 70x40x30
Temperatura (całą dobę) 27-29ºC
Wilgotność pokojowa
Żywienie
Podstawą diety pytona plamistego są małe kręgowce (głównie gryzonie i ptaki, ale też nietoperze). Dla świeżo wyklutych młodych pierwszym pożywieniem są zazwyczaj jaszczurki, a wraz ze wzrostem większą rolę w diecie odgrywają ptaki i małe ssaki. W niewoli zupełnie wystarczająca jest dieta oparta na myszach bądź małych szczurach.
Odpowiedniej wielkości pokarm jest mniej więcej tej grubości co wąż w najgrubszym miejscu ciała. Młode karmimy co 5-6 dni przez pierwsze dwa lata życia, potem należy zwiększyć odstępy między posiłkami do 2-3 tygodni. Częściej można karmić tylko osobniki o słabej kondycji (po długim okresie głodówki czy po chorobie), osobniki szykowane do sezonu rozrodczego oraz samice po zniesienu jajek, jednak nie częściej niż co 6-7 dni.
Nawet młode maculosy mają skłonność do otłuszczania się, dlatego nie należy przesadzać z ilością i częstotliwością karmienia. Otłuszczone węże mogą mieć problem z rozmnażaniem oraz w skrajnych przypadkach także ze zdrowiem.
Pytonom plamistym w każdym wieku należy podawać pokarm przy pomocy pęsety, ponieważ są bardzo żarłoczne i zdarza im się pomylić ludzką rękę z posiłkiem. Nie sprawiają żadnych problemów jeśli chodzi o przyjmowanie rozmrożonego pokarmu.
Zachowanie
Pyton plamisty ma największy temperament ze wszystkich gatunków rodzaju Antaresia. Nie jest agresywny we właściwym tego słowa znaczeniu, jednak często ma bardzo silny instynkt pokarmowy, który nakazuje mu atakować wszystko co się rusza. Dlatego warto od małego przyzwyczajać go do kontaktu z człowiekiem. Regularnie wyjmowany z terrarium może zacząć panować nad odruchem ataku.
Młode pytony karłowate (jak wiele wężyków innych gatunków) bywają kąśliwe – atakują człowieka w obronie własnej, przekonane, że człowiek chce je zabić i zjeść. Można je oswoić przez regularny kontakt.
Rozmnażanie
Pytony karłowate mogą osiągnąć dojrzałość płciową już w wieku 18 miesięcy (czyli w drugiej zimie), jednak często na aktywność rozrodczą trzeba poczekać jeszcze rok lub czasem nawet dwa. Osobniki przeznaczone do rozmnażania muszą być zdrowe, duże (ale nie otłuszczone) i w świetnej kondycji.
Najczęściej stosowaną metodą stymulacji pytonów karłowatych do godów jest okresowe schłodzenie. Przed rozpoczęciem obniżania temperatury należy węże przestać karmić i jeszcze przez 2-3 tygodnie trzymać w normalnej temperaturze, żeby przewód pokarmowy zdążył się opróżnić. Po tym okresie można zacząć stopniowo obniżać temeperaturę, i kiedy osiągnie pożądane 21-23ºC, łączyć samce z samicami.
W tym okresie rozpoczynają się kopulacje, a trwają nawet do kilku tygodni po ponownym podniesieniu temperatury. Zwykle trudno jest zauważyć kopulującą parę, jednak czasem można je przyłapać połączone w którejś z kryjówek. W czasie chłodzenia pytony zwykle nie chcą przyjmować pokarmu i nie zaleca się podawania im nawet niewielkich posiłków, ze względu na niewystarczającą do trawienia temperaturę.
Temperatury podnosimy po ok. 10 tygodniach, włączając ogrzewanie początkowo na kilka godzin w dzień, a potem stopniowo przedłużając czas grzania aż do całej doby. Po przywróceniu właściwych temperatur można zacząć podawać małe posiłki, ale należy się liczyć z tym, że węże mogą nadal pościć.
Najlepszym sygnałem, że samica została zapłodniona, jest odmawianie pokarmu oraz przyjmowanie dziwacznych pozycji – brzuchem do góry albo na boku. Samica ucieka też do chłodniejszych miejsc, a po owulacji wygrzewa się na kablu grzewczym.
Około 21-25 dni przed zniesieniem jajek samica zrzuca wylinkę. Najlepiej jeszcze przed wylinką zapewnić jej pojemnik z wilgotnym mchem lub wermikulitem – ułatwi jej zrzucenie wylinki, a potem posłuży do znoszenia jajek. Antaresia maculosa przeciętnie znosi 8-15 jajek.
Jeśli samica jest w dobrej kondycji, i możemy zapewnić jej właściwe, stabilne warunki (temperatura/wilgotność), można zostawić jej jajka do inkubacji matczynej. Trzeba jednak pamiętać, że samica w tym czasie nadal nie przyjmuje pokarmu, a inkubacja trwa zwykle dłużej (nawet 3 miesiące). Dlatego pozostawienie jej jajek trzeba naprawdę dobrze przemyśleć.
Alternatywnym rozwiązaniem jest sztuczna inkubacja w inkubatorze. Jaja należy umieścić w wilgotnym (ale nie mokrym) podłożu – wermikulicie (do kupienia w sklepach terrarystycznych i na Allegro) lub mchu. Z jaj inkubowanych w temperaturze 30°C młode węże wykluwają się po ok. 50 dniach. Mierzą wtedy ok 30 cm, ale kiedy zaczną jeść błyskawicznie rosną.
Odmiany barwne
Blonde/Cape York – odmiana o większych łatkach rozmieszczonych nieco rzadziej na kremowym/jasnobrązowym tle. Zwykle węże tej odmiany są nieco większe od normalnych. Jest to naturalnie występująca forma lokalna.
Granite – odmiana o dużej ilości malutkich plamek.
Albino – wersja amelanistyczna, w odcieniach żółci.
Ochrona gatunkowa
Antaresia maculosa jest wężem chronionym na mocy Konwecji Waszyngtońskiej (załącznik II) i znajduje się na aneksie B Rozporządzenia Rady WE 338/97. Według przepisów polskiej Ustawy o Ochronie Przyrody podlegają obowiązkowi zgłoszenia do rejestru w starostwie lub Urzędzie Miasta.
Opracowanie
Karolina Z.
Liczba wyświetleń: 172